Bevrijding Schalkhaar 1945

In 2010 was het vijfenzestig jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog voor Nederland ten einde kwam. In deze film daarom aandacht voor Schalkhaar, dat de bezettingsjaren vrijwel ongeschonden was doorgekomen. Maar in april 1945 Overijssel boden de Duitsers juist daar hevig verzet.


Bekijk de film over de bevrijding van Schalkhaar

In het boek ‘Omzien’ zijn oorlogsverhalen van inwoners van Schalkhaar verzameld. Zoals het relaas van mevrouw Riesewijk-Geijsen, wiens vader te vroeg de schuilplaats verliet en vlak voor de bevrijding om het leven kwam.

Omzien. Herinneringen aan Schalkhaar in Oorlogstijd

 ‘Bedachtzaam loopt ze naar een laatje in het statige wandmeubel. Haar vingertoppen schuiven voorzichtig een vergeeld prentje tevoorschijn uit een oude agenda. De dame glimlacht. Vlinders in haar buik lijken binnen een paar seconden zestig jaren terug te fladderen in de tijd. Een twinkeling in de ogen. ‘Kijk, dit zijn Canadese Bob en ik. Hij kon altijd zo mooi op zijn gitaar spelen…’

Herinneringen aan de oorlog in het dorp Schalkhaar zijn soms huiveringwekkend, maar over het algemeen kijkt de plaatselijke jeugd van toen – de laatste generatie die het zelf kan navertellen – met een glimlach terug op een avontuurlijke en zelfs romantische bezettingstijd.

Ter gelegenheid van ‘zestig jaar bevrijding’ verschijnt er een boek over Schalkhaar in oorlogstijd. Rudy Brouwer, Herman Kogelman, Ben Kooiman, Richard Schrijver en Herman Sonnenberg zijn vol enthousiasme met de uitgave bezig. Zij interviewden talloze dorpsgenoten die de oorlog en de bevrijding van Schalkhaar toentertijd bewust hebben meegemaakt en kwamen bovendien in het bezit van unieke originele dagboeken en ander materiaal. Al die gesprekken leidden vaak tot avontuurlijke verhalen, maar het vijftal tekende ook geregeld afschrikwekkende herinneringen op.

‘Vader wilde beslist naar de kerk gaan kijken. Om te zien hoe die er van af was gekomen na al dat schieten. Ik was ook even uit de schuilkelder gekomen en stond in de voordeur om de ravage buiten te bekijken. Opeens werd er opnieuw geschoten en knapte het glas boven onze voordeur aan stukken. Ik riep nog naar vader: ‘kom terug!’ Maar het was al te laat. Ze kwamen ‘m – gelegen op een ladder – thuis brengen. Afgedekt met een deken. Niemand mocht hem nog zien in verband met een verschrikkelijke, dodelijke hoofdwond.’

Behalve de levensechte verhalen en dagboekfragmenten – in feite boeiende ‘live’ verslagen – bevat het naslagwerk veel foto’s, documentatie en plaatwerk over de Schalkhaarse jaren ’40-’45. Het boek geeft een goed beeld van hoe de plaatselijke inwoners de Duitse bezetting en de bevrijding door de geallieerden hebben beleefd en is daardoor óók buitengewoon interessant voor de jonge generatie van nu.

Het naslagwerk (250 pagina’s) bevat boeiende en aangrijpende herinneringen en ooggetuigenverslagen van inwoners van Schalkhaar die de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding van nabij hebben meegemaakt.

Wereldoorlog II ; Nederland, Geschiedenis, Levensbeschrijving, Schalkhaar
Uitgever Stichting Dorpsarchief Schalkhaar, Schalkhaar.
Verschenen 2005.