Lezing ‘Streekgerechten Salland’ met proeverij door Willem de Witte bij museum Schalkaar.
Willem de Witte is altijd kok geweest en bekend van de Deventer mosterd. Hij komt vertellen over de rijke geschiedenis van de traditionele Sallandse gerechten en laat ons daarvan proeven.
De toegang bedraagt € 7,50 en reserveren noodzakelijk. Klik hier voor opgave!!
0p 27 november vond de openingshandeling van het nieuwe Museum AFS (Averloo-Frieswijk_Schalkhaar) plaats door wethouder Liesbeth Grijsen, samen met Geert Obdeijn. Herman Sonnenberg heeft tevens zijn filmcollectie overgedragen aan Museum AFS en een cadeau aangeboden in de vorm van een canvasfoto met Sallandse spreuken en de verbinding door middel van foto’s met Averlo, Frieswijk en Schalkhaar.
Geert Obdeijn gaf uitleg. In het museum hangen twee touchscreens waarop filmpjes opgestart kunnen worden over de oude gebruiksvoorwerpen van Geert Obdeijn en in het miniaturenmuseum filmpjes over tractors en oude films van Flierman uit Averlo. Tevens staat er in het miniaturenmuseum een farming simulator.
Het museum is vanaf woensdag 1 december a.s. open en begint dan met bieproat’n
Bron: InSchalkhaar
Speurtocht naar geschiedenis bekende familie Te Riele leidt naar kleine buurtschap die later Schalkhaar werd.
Hans te Riele is gepensioneerd hartchirurg en een achterneef van Hein te Riele, de bekende Deventer evenementenbaas. De familie is letterlijk aanwezig in het Deventer straatbeeld: wie kent de Rielerweg niet, met zijn vele kleurrijke Turkse winkeltjes? Nu is er dus ook een boek over de familie, om specifiek te zijn de Schalkhaarse kant daarvan.
De familie woonde in boerderij Alferdink. Ze leefden in een kleine buurschap met zo,n 20 boerderijen die Riele heette. Dat is nu Schalkhaar. Toen de Fransen rond 1800 de boeken van de burgerlijke stand invoerden, moest iedereen een achternaam hebben. Onze familie woonde te Riele, dus werd de achternaam Te Riele.
Geïnteresseerden kunnen het boek inzien bij het dorpsarchief Schalkhaar. Mogelijk komt het boek nog in de winkels te liggen. Maar dit is allerminst nog zeker.
De Timmermansweg begint tussen het Deventer Ziekenhuis en het dorp Schalkhaar. Daar staan 7 woningen kriskras door elkaar in een enclave, omgeven door weilanden. Het hoort bij het dorp maar staat er wel los van. Dat maakt het tot een bijzondere plek. Die werd in het verleden “De Wannink” genoemd. Tonnie Mulder heeft er onderzoek naar gedaan.
De enclave in februari 2021
Geschiedenis
In die informatie kwam ik het woord “Marke” tegen. Hoe zit dat?Vóór de Franse tijd (van 1794 tot 1814) was ons land ongeveer zo groot als de huidige Benelux en ingedeeld in gewesten, later provinciën genoemd. Ieder gewest was weer opgedeeld in schoutambten. Ons gewest heette Oversticht (later Overijssel) en ons Schoutambt Colmschate. Dit schoutambt was een bestuurlijk gebied rond Deventer. Het gebied was opgedeeld in 6 marken. Een van die marken heette de Gooijer Marke. Daarin stond een boerderij, “Erve Wannink” geheten.
Erve Groot Wannink
Markevergaderingen
Erve Wannink wordt voor het eerst genoemd in de markeboeken van de Gooyer Marke. Er staat “Die buirschap van Rele: Item tguith to Wernicke eene waer” Dus de Erve Wannink staat in de buurtschap van Reele en telt voor een z.g. “waar”. Dit zegt iets over de waarde van de erve. De erve had daarmee stemrecht in markevergaderingen.
De bewoners van de Erve Wannink
Op een oude handgeschreven lijst wordt vermeld dat de Erve Wannink op een andere oudere lijst staat. Die oudere lijst stamt uit 1399, de naam van de erve was toen nog Wernicke.In het doopboek van de Nicolaasparochie wordt de doop in 1699 van Maria Wannink vermeld. Zij woonde waarschijnlijk op de Erve Wannink.Tot ongeveer 1800 heetten de bewoners Wannink. Dat wil niet zeggen dat ze familie waren omdat vaak de naam van de Erve als familienaam werd aangehouden. Rond 1915 werd de Erve verbouwd door meestertimmerman Jans. In de dertiger jaren werd grond in delen, als bouwkavels, verkocht. De percelen werden te klein om er op te boeren.
Andere Erven
Naast Erve Wannink staat katerstede Klein Wannink ook wel Schuur Wannink genoemd. Deze boerderij is omstreeks 1822 gebouwd en is waarschijnlijk een afscheiding van erve Wannink. Iets zuidelijker stond erve Warmboldink ook al in 1399 genoemd.
links boven; Erve Klein Wannink, rechts boven Erve Warmbolink en onderaan Erve Klein en Groot Wannink omstreeks 1970
Door de Leaderbijdrage is het mogelijk om 4 collecties tentoon te stellen op 1 locatie aan de Frieswijkerweg 7 in Schalkhaar: het landbouwminiaturenmuseum Frieswijk dat daar al gevestigd is op een boerderij, het dorpsmuseum Obdeijn Schalkhaar, het dorpsarchief Schalkhaar en de filmcollectie streekbeelden Sonnenberg. Het museum wordt een plek voor cultuur, ontmoeting en educatie.
De landbouwminiaturen blijven in de bestaande schuur. De andere collecties komen in een nieuw, vrijwel energieneutraal gebouw, dat door vrijwilligers wordt gebouwd en beheerd. De 2 gebouwen worden met elkaar verbonden, zodat ook een ontmoetingsplek ontstaat.
Tot nu toe was alleen het landbouwminiaturenmuseum breed toegankelijk voor het publiek. In het nieuwe museum zijn alle collecties op een moderne en audiovisuele manier te beleven. Er komen evenementen en lezingen en incidenteel exposities van derden. Het nieuwe museum wordt bovendien een toeristisch Rustpunt, waardoor de bestaande fiets- en wandelroutes een meerwaarde krijgen.
Het museum wordt ook een ‘huiskamer’ voor de inwoners van met name Frieswijk en Averlo. Eens per 2 weken wordt er ‘biegeproat’ en gezamenlijk koffiegedronken. Dat is goed voor de sociale binding en bestrijdt eenzaamheid. Voor schoolklassen is het museum interessant voor het educatieve programma.